Phạm Nguyên Trường dịch
Nhà độc tài Nga, Vladimir Putin, đang ngụp lặn trong ánh hào quang
với sự ủng hộ cao chưa từng thấy – 86%. Nhưng sự ủng hộ lại không xuất
phát từ sự hài lòng của dân chúng hay thắng lợi vĩ đại của nhà lãnh đạo
của họ. Đấy là do làn sóng của lòng hận thù điên rồ đối với Mỹ và
Ukraine đang tràn qua nước Nga. Chủ nghĩa Sô Vanh do các đài truyền hình
tung ra – sức mạnh đáng sợ của bộ máy tuyên truyền – đã làm cho người
Nga mụ mị đi.
Nhà báo đối lập nổi tiếng, Vladimir Yakovlev, trong một bài vừa được
công bố trên trang Mulbabar của ông, giải thích cơ chế của chiến dịch
tuyên truyền hiện nay là nhằm làm cho người dân Nga chú mục vào kẻ thù
bên ngoài và quên đi tình trạng khốn khó của đất nước mình.
Từ “cá thối”, “40/60” đến “nói dối trắng trợn”
Dưới thời Xô Viết, trường đại học nào của Nga cũng có khoa quân sự,
tương tự như khoa huấn luyện sỹ quan dự bị của Mỹ, nhưng là môn học bắt
buộc. Đó là nguồn động viên quan trọng đối với thanh niên Liên Xô, bởi
vì đã học quân sự ở trường thì sẽ không phải đi nghĩa vụ quân sự nữa.
Huấn luyện quân sự được tiến hành phù hợp với ngành nghề của từng
trường. Ở trường Đại học Báo chí Moska, nơi Yakovlev theo học, sinh viên
được đào tạo – trong bầu không khí bí mật tuyệt đối – nghệ thuật “tuyên
truyền mang tính chiến đấu đặc biệt”, tức là huấn luyện những phương
pháp gieo bất hòa vào hàng ngũ kẻ thù, bằng cách xuyên tạc thông tin và
làm rối loạn tâm trí.
Tuyên truyền mang tính chiến đấu hay tuyên truyền “đen” là một vũ khí
rất hiệu quả, nhằm xuyên tạc sự kiện thực tế, để đạt được mục tiêu của
tuyên truyền. Dưới đây là một số phương pháp mà các nhà báo tương lai
của Liên Xô được dạy và các tuyên truyền viên của Nga hiện nay sử dụng
và đã đem lại cho họ thành công đáng kinh ngạc.
Kỹ thuật “cá thối” như sau. Bịa ra một lời kết án. Càng thô bỉ và
càng tai tiếng thì càng tốt. Ví dụ như trộm cắp vặt, lạm dụng tình dục
trẻ em hoặc giết người, tốt nhất là do lòng tham mà ra. Mục đích của “cá
thối” không phải là chứng minh tội lỗi của nạn nhân, mà là gây ra những
cuộc tranh luận công khai về nạn nhân. Tâm lý của con người là sau khi
một lời buộc tội được tung ra thì bao giờ cũng có những người ủng hộ và
những người phản đối, có các “chuyên gia” và những “người nắm được
chuyện”, những người kịch liệt tố cáo và những người bảo vệ nhiệt thành
cho bị cáo.
Nhưng dù thái độ và quan điểm của họ có như thế nào thì tất cả những
người tham gia thảo luận cũng sẽ nhắc tên nạn nhân nhiều lần, cùng với
những lời buộc tội thô bỉ và tai tiếng, do đó mà xát “cá thối” vào quần
áo anh ta (hoặc cô ta) cho đến khi mùi hôi thối bám vào nạn nhân và sẽ
theo nạn trên mọi nẻo đường. Và mỗi lần nhắc đến tên tuổi nạn nhân là
người ta lại nghĩ ngay đến tội lỗi bịa đặt kia (ăn cắp, giết người, lạm
dụng tình dục trẻ con).
Joseph Goebbels (1942)
Một phương pháp khác, gọi là “40/60”, do Joseph Goebbels, Bộ trưởng
tuyên truyền khét tiếng của Đức Quốc xã, nghĩ ra. Theo kỹ thuật này, cần
thiết lập một kênh truyền thông, ban đầu cần phổ biến 60% thông tin nói
tốt về kẻ thù. Sau khi đã được đối phương tin tưởng thì 40% còn lại
được sử dụng nhằm truyền bá thông tin xuyên tạc, phương pháp này cực kỳ
hiệu quả vì được nhiều người tín nhiệm. Trong Thế chiến II, có một đài
phát thanh được lực lượng chống phát xít rất tín nhệm. Người ta tin rằng
đó là đài phát thanh của Anh và tin tất cả những thứ nó nói. Nhưng phải
sau chiến tranh người ta mới biết rằng đấy là đài của Đức Quốc xã, hoạt
động theo nguyên tắc “40/60” của tiến sĩ Goebbels.
Một kỹ thuật tuyên truyền hiệu quả cao khác, gọi là phương pháp “nói
dối trắng trợn (Big Lie), cũng được Đức quốc xã thường xuyên sử dụng.
Hơi giống với “cá thối”, nhưng cơ chế có khác. Bản chất của Nói Dối
Trắng Trợn là tung ra, với thái độ cực kỳ tự tin, một lời nói dối trắng
trợn và khủng khiếp đến mức dân chúng không thể tin là một người nào đó
có thể nói dối một cách trơ trẽn đến như vậy.
Chìa khóa dẫn đến thành công của phương pháp này là lời Nói Dối Trắng
Trợn được thiết kế và xây dựng khéo léo sẽ gây ra cho người nghe hoặc
người xem tổn thương tinh thần to lớn, tổn thương này sẽ định hình nhận
thức của người đó trong một thời gian dài, bất chấp sự kiện là điều dối
trá này trái ngược với logic và lí lẽ. Lới Nói Dối Trắng Trợn mang lại
hiệu quả cao nhất là kể lại cảnh hành hạ dã man trẻ em hay phụ nữ.
Trường hợp điển hình là vụ dối trá trên truyền hình Nga với loạt “phóng
sự” nói rằng người Ukraine đã đưa một đứa trẻ ba tuổi lên thập tự giá ở
ngay trước cửa ngôi nhà của nó. Vết thương lòng sâu sắc do thông điệp đó
tạo ra làm cho người nghe, người xem không còn khả năng tiếp thu những
bằng chứng chứng minh ngược lại, dù đấy có là những bằng chứng hợp lý
tới đâu.
Còn một kỹ thuật khác nữa, gọi là “hiển nhiên một trăm phần trăm”,
chậm nhưng chắc. Theo phương pháp này, thay vì cố gắng chứng minh điều
bạn muốn, bạn đưa ra cái gì đó hoàn toàn rõ ràng, hiển nhiên và do đó
được đại đa số người tin tưởng tuyệt đối. Mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng
phương pháp này – tương tự như “hiệu ứng bầy đàn” – cực kỳ hiệu quả bởi
vì nó có nguồn gốc từ tâm lý con người là tự động ngả theo ý kiến của đa
số, tìm cách a dua với đa số. Quan trọng là đa số phải áp đảo và thái
độ ủng hộ cho câu chuyện vừa được tung ra phải là tuyệt đối và vô điều
kiện – nếu không thì ước muốn a dua sẽ không xuất hiện.
Nhưng nếu những điều kiện này được đáp ứng thì số người ủng hộ “quan
điểm của đa số” sẽ bắt đầu gia tăng, không gì ngăn cản được, ban đầu
chậm, nhưng sẽ nhanh dần cho đến khi dòng suối nhỏ biến thành thác lũ –
chủ yếu là do sự ủng hộ của các giai cấp hạ lưu, những người nhạy cảm
với “ước muốn a dua”. Một trong những ví dụ điển hình của kỹ thuật “hiển
nhiên một trăm phần trăm” là công bố kết quả các cuộc thăm dò ý kiến
thể hiện sự nhất trí gần như hoàn toàn của công chúng đối với một vấn đề
nào đó. Không cần phải nói rằng, những cuộc thăm dò dư luận như vậy
chẳng có liên quan gì với thực tế.
Còn rất nhiều kỹ thuật khác, nhưng đặc điểm chung của tuyên truyền
“đen” là gây ảnh hưởng đến tầng sâu tâm lý của khán, thính giả đến mức
sau này không thể nào xóa được bỏ bằng những lập luận logic thông
thường. Nói Dối Trắng Trợn đạt được hiệu quả vì tạo ra chấn thương về
mặt tình cảm. Kỹ thuật “hiển nhiên một trăm phần trăm” thì thông qua
hiệu ứng bầy đàn. Còn “cá thối” thì đưa vào tâm trí của khán, thính giả
một liên tưởng trực tiếp nạn nhân với những lời buộc tội thô bỉ, đầy tai
tiếng.
Tóm lại, “tuyên truyền mang tính chiến đấu đặc biệt” biến người ta
thành những zombie, tức là những người không chỉ tích cực ủng hộ những
quan điểm đã được cấy vào đầu óc của mình, mà còn hung hăng chống lại
những người có những quan điểm khác hoặc những người dùng lý lẽ để chỉ
cho nạn nhân của bộ máy tuyên truyền sai lầm mà họ mắc phài. Không thể
khác được, vì tất cả các kỹ thuật của “tuyên truyền mang tính chiến đấu”
đều có một mục tiêu chung: làm suy yếu tinh thần của kẻ thù bằng cách
gieo rắc bất hòa, làm cho họ không còn tin nhau và kích động lòng hận
thù trong hàng ngũ đối phương.
Nhưng hiện nay, Vladimir Yakovlev viết, đối tượng của cuộc chiến
tranh tâm lý mà chế độ của Putin đang tiến hành lại là nhân dân Nga và
kết quả đúng như mong đợi. Chỉ có điều lòng thù hận và bất hòa không
xuất hiện trong hàng ngũ kẻ thù mà lại xuất hiện ngay trong gia đình của
chúng ta. Kết quả rất rõ ràng, mọi người đều thấy. Trong ba năm qua,
đất nước đã thay đổi đến mức không còn nhận ra được nữa. Rõ ràng, “tuyên
truyền mang tính chiến đấu đặc biệt” nhằm chống lại người dân nước mình
thậm chí còn hiệu quả hơn là chống lại quân thù. Có thể như thế, bởi vì
lính địch có thể tự bảo vệ, trong khi người dân bình thường, yêu chuộng
hòa bình của nước Nga lại hoàn toàn không có khả năng tự vệ.
Nguồn http://www.americanthinker.com/articles/2015/05/whats_behind_putins_86_approval_rating.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét